Bu hafta sizlerle hep karıştırdığımız konu üzerine konuşacağız psikiyatrist ne? Psikolog ne? Psikolojik danışman rehberlik ne? Bu konu yıllardır tartışma konusu aslında. Psikolog ve psikiyatrist sağlık temelli bir meslektir ve tek ayrımı psikiyatrist ilaç yazar psikolog ilaç yazmaz,  psikolojik danışmanlık ve rehberlik milli eğitim temelli bir meslektir. Detaylı bir şekilde inceleyelim.

Hepimizin hayatı, birçok deneyimden oluşur. Bu deneyimler hayatımızı şekillendirir; mutluluğumuzu ve mutsuzluğumuzu ortaya çıkartır. Bu noktada bazen psikolojik desteğe ihtiyaç duyarız. Peki bu desteğe ihtiyaç duyduğumuz zamanda kime gitmemiz gerekir; psikoloğa mı, psikiyatriste mi, psikolojik danışmanlık ve rehberliğe mi?

Psikiyatrist ve psikolog sıklıkla birbirine karıştırılan 2 meslektir. Bu meslek grupları, aynı işi yapıyor gibi görünse de aslında birbirlerinden farklı işler yapmaktadırlar. Peki psikiyatrist ve psikolog nedir? Psikiyatri ve psikoloji arasındaki farklar nelerdir? Bu yazımızda size bu soruların cevaplarını vermeye çalıştık…

PSİKİYATRİ NEDİR?

Ruh ve sinir hastalıklarıyla, kişide görülen uyumsuzlukları önleme, teşhis ve tedavi etmeyle uğraşan psikiyatri; bir diğer bilim dalı olan psikoloji ile yakından ilişkili. Psikiyatristlerin önemli bir kısmı aynı zamanda psikoterapi eğitimi aldıkları için karışıklık yaşanması da normal.

PSİKİYATRİST KİME DENİR?

Psikiyatrist, ya da bir başka şekilde ifade edersek, ruh ve sinir hastalıkları uzmanı olan kişiler, aslında tıp doktorudur. Tıp fakültesinden mezun olurlar. Uzmanlık sınavıyla girdikleri psikiyatri asistanlığında 4-5 yıl çalışıp tanı ve tedavi konusunda uzmanlaşırlar. Ağırlıkla pratik bir eğitim alırlar. Depresyon, duygudurum bozuklukları, psikotik bozukluklar, anksiyete bozuklukları başta olmak üzere psikiyatrik hastalıkların teşhisi ve tedavisini öğrenirler.

PSİKOLOJİ NEDİR?

Psikoloji veya ruh bilimi, davranışı ve zihni inceleyen bilimdir. Bilinçli ve bilinçsiz olayların yanı sıra daha çok duygu ve düşüncenin incelemesini içeren Psikoloji, çok kapsamlı bir bilimsel alandır. Bu alanda uzman olan ve aynı zamanda bilgi araştırması yapanlara psikolog denir.. Bir yandan algı, dikkat, duygu, motivasyon, zekâ, kişilik gibi içsel süreçler; bir yandan kişiler arası ilişki süreçleri (örneğin aşk, evlilikte uyum ve çatışma, anne ve çocuk arasında bağlanma gibi), grup-içi (örneğin gruba uyma ve itaat etme) ve gruplar arası ilişki süreçleri (örneğin gruplar arası önyargı ve ayrımcılık, kolektif eylem vb.) psikoloji biliminin çalıştığı konulardır. Psikoloji bilimi dâhilinde hem insanların, hem hayvanların davranışları çalışılabilir. Tüm bu özellikleriyle psikoloji, hem fen ve tıp bilimleri ile hem de sosyal bilimlerle yakından ilişkilidir.

Psikolojinin hedefi, zihinsel süreçleri ve davranışları tanımlamak, neden ve nasıl oluştuklarını açıklamak, ileride nasıl bir değişim-gelişim göstereceklerini öngörmek ve bu süreçleri kontrol etmektir. Örneğin zihinsel hastalıkların teşhis ve tedavisinde; kişilerin okul, aile veya işyerindeki uyum problemlerinin giderilmesinde; sağlık, trafik veya çevre sorunlarıyla ilgili olumsuz tutum ve davranışların terk edilip olumlu tutum ve davranışların kazandırılmasında psikolojiden faydalanılır.

PSİKOLOG KİME DENİR?

Psikologlar, üniversitelerin ilgili fakültelerindeki psikoloji bölümüne girmeleri gerekir. Temel ve teorik eğitimlerini lisans düzeyinde bu fakültelerde 4 yıllık bir eğitim süresince aldıktan sonra yüksek lisans yaparak klinik psikolog olabilir ya da lisans eğitimi sonrasında psikolog olarak çalışmaya başlayabilirler.

Klinik psikolog olabilmek için klinik psikoloji ya da klinik psikolojinin alt dallarından birine yönelmek ve bu konuda 2 senelik bir yüksek lisans eğitimi tamamlamak gerekmektedir.

Psikolog, kelime anlamı itibariyle ruh bilimci demektir. Psikologlar, bir grup ya da bireyin davranışlarını ya da hareket etme biçimlerini inceler; öğrendiği bilgi ve beceriler ile nedenleri açıklayıp çözüm üretmeye çalışır.

PSİKOLOG VE PSİKİYATRİST ARASINDAKİ FARK

Psikoloji alanında görev alan, benzer disiplinlere dayanarak çalışan psikolog ve psikiyatristler sıklıkla birbirleri ile karıştırılmaktadır. Aslında psikoloji ve psikiyatri arasındaki fark gibi psikolog ve psikiyatrist arasında da belirgin farklar bulunur. İşte bu farklar;

Psikiyatristler, tıp fakültesini bitirip psikiyatri alanında uzmanlaşan uzman doktorlardır. Psikologlar ise 4 yıllık psikoloji lisans eğitimini tamamlayan uzmanlardır.

Psikiyatristler, tıp eğitimini tamamladıkları için ilaç yazma, ilaçla tedavi uygulama gibi yöntemlere başvurabilirler ancak psikologlar herhangi bir tıp eğitimi tamamlamadıkları için ilaçlı tedavi yapamazlar.

Psikologlar, tedavi yöntemi olarak bir disiplin belirler ve bu disipline uygun olarak psikoterapi uygularlar. Psikiyatristler ise daha çok ilaçlı tedaviye yönelirler. Günümüzde psikiyatristler de ilaçlı terapiden uzaklaşmış ve psikoterapiyi ön planda tutmaya başlamışlardır.

Psikolojik danışmanlık ve rehberlik ve psikolog sıklıkla birbirine karıştırılan 2 meslektir. Bu meslek grupları, aynı işi yapıyor gibi görünse de aslında birbirlerinden farklı işler yapmaktadırlar. Peki psikiyatrist ve psikolog nedir? Psikiyatri ve psikoloji arasındaki farklar nelerdir? Bu yazımızda size bu soruların cevaplarını vermeye çalıştık…

PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK VE REHBERLİK NEDİR?

Psikolojik danışman; rehberlik ve psikolojik danışman olarak da ülkemizde bilinmektedir. Rehberlik ve psikolojik danışman, bireylerin hayatlarında karşılaştığı çeşitli sorunları çözmeleri veya hedeflerine doğru yönlenmelerinde etkili olan meslek sahipleridir. Psikolojik danışman, bireyin kendisini geliştirmesi hususunda bilgisi ve deneyimi ile ona destek olan kişidir. Öğrencilerin ilgi, yetenek ve kişilik özelliklerini gerçekçi ve ayrıntılı olarak tanımalarına, kendilerine açık eğitim, meslek ve iş olanakları hakkında bilgilenmelerine, başkaları ile iyi iletişim kurabilme, doğru kararlar verebilme becerileri geliştirmelerine yardım edenalandır.Kişiye uygun meslek seçimlerinde, uygun ders programı veya ders çalışma stillerinde vb. durumlarda yardımcı olurlar. Daha çok eğitim ağırlıklı bir alandır.

PSİKOLOJİK DANIŞMAN VE REHBER KİME DENİR?

 Rehberlik ve psikolojik danışmanlık (PDR) bölümü, Eşit ağırlık (EA) puan türünde dört yıllık eğitim veren lisans bölümüdür. Rehberlik ve psikolojik danışman olmak için üniversitelerin dört yıllık eğitim veren psikolojik danışmanlık ve rehberlik veya psikoloji bölümünden mezun olma şartı bulunmaktadır.

PSİKOLOG VE PSİKOLOJİK DANIŞMAN VE REHBER ARASINDAKİ FARK

Psikologlar psikoloji bölümü fen-edebiyat fakültesinden , psikolojik danışman ve rehberler ise eğitim fakültesinden mezun olurlar.

Psikoloji bölümünden mezun olanlara psikolog unvanı verilir. PDR mezunları ise Psikolojik Danışman unvanını alırlar. Ancak okullarda rehber öğretmen olarak anılırlar. Son MEB PDR yönetmeliğinde ilk defa parantez içinde dahi olsa Psikolojik Danışman unvanı girmiştir. (Ayrıca çalıştıkları kurumlara göre de unvanları değişebilmektedir)

Psikoloji bilinen anlamıyla ruh bilimi ama aynı zamanda bunun ötesinde insanların davranışlarını hem gözlemleyerek hem de biyolojik olarak incelediğimiz bir alan. Yaygın olarak bilinen klinik psikolojisi dışında pek çok dala ayrılıyor. Gelişim psikolojisi, sosyal psikoloji, nörobilim gibi çok geniş bir alanı var.

PDR ise psikolojinin uygulamalı bir alt dalı. Okullarda mesleki rehberlik faaliyetleri ile doğmuş ama hümanist felsefe ile bugünkü haline gelmiş kişinin potansiyeline ulaşmasına yardımı içeren psikolojik destek sürecini ifade ediyor.

PDR aldıkları eğitim bakımından birçok benzerlikleri olmakla birlikte farklılıkları da bulunmaktadır. PDR bölümü daha çok 0-18 yaş arasındaki bireylerin gelişimleri ile ilgilenmektedir. Psikoloji bölümü ise tüm yaş dönemini ilgi alanı içine almaktadır.

Psikoloji'de daha çok araştırma teknikleri ve teori anlatılırken, pdr'de daha çok uygulama odaklı eğitim verilir (stajlar genelde okullarda rehber öğretmen olarak yapılır). Psikolojinin yeni mezunları pratisyen hekim gibiyken pdrnin yeni mezunları aday öğretmen gibidirler. Psikoloji alan olarak daha geniş içeriği kapsarken pdr genelde psikolojinin eğitim bağlamında uygulanması ya da korucuyu psikoloji ve danışmanlık (rehberlik) alanına odaklıdır.