Doğum sonrası depresyon nadiren kendiliğinden kaybolur. Bu durum, çocuğunuzun doğumunu müteakip günler veya aylar sonra ortaya çıkabilir ve tedavi edilmezse haftalar hatta aylarca devam edebilir.
Doğum sonrası depresyonun tedavi edilebilir bir psikolojik bozukluk olduğunu belirten uzmanlar, depresyonla başa çıkmanızı sağlayacak adımlar hakkında şu bilgileri verdi:
BEBEĞİNİZLE GÜVENLİ BİR BAĞ OLUŞTURUN
Ebeveynler ve çocuklar arasında oluşan güven sağlıklı duygusal bağlanmanın temelidir. Başarılı bir bağlanma, çocuğun tamamen gelişmesi için kendisini güvende hissetmesini sağlar ve bu bağ hayatları boyunca iletişim kurma ve ilişki kurma biçimlerini etkileyecektir.
Güvenli bir bağ, çocuğunuzun maddi veya duygusal ihtiyaçlarını karşıladığınızda (onları yerden kaldırdığınızda, onları yatıştırdığınızda ve ağladıklarında onları rahatlattığınızda) zamanla oluşur. Güvenilir kaynak olmak çocuğunuzun kendi duygu ve davranışlarını nasıl yöneteceğini öğrenmesine olanak tanır ve bu da bilişsel gelişimlerini güçlendirmeye yardımcı olur.
Doğum sonrası depresyon erken bağlanma üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilir, duygusal bağlanmayı zorlaştırabilir. Bu da hem bebeğinize hem de kendinize bakma yeteneğinizi engeller.
Ebeveynle güvenli, güçlü bir bağ kuramayan çocukların davranışsal ve eğitsel problem yaşama olasılığı artırıyor.
Bebeğinizle bağ kurmayı öğrenmek hem size hem de çocuğunuza fayda sağlar. Bebeğinizle olan yakın temas, oksitosin, "aşk" veya "sevgi” hormonu salımınızı sağlar.
Oksitosin düzeyinde bir artış, kendinizi daha mutlu, daha bakımlı ve başkalarının duygularına duyarlı hissetmenizi sağlar ve bebeğinizin sözsüz ipuçlarını daha kolay tanımanızı sağlar.
İŞTE BEBEĞİNİZLE BAĞI GÜÇLENDİRMENİN BAZI YOLLARI:
Cilt Teması: Çocuğunuzu emzirerek ya da biberonla besliyor olsanız bile cildinizin onunkiyle temas halinde olmasını sağlayın.
Cilt teması hem sizin rahatlamanızı hem de bebeğinizin rahatlamasını sağlar; aranızdaki bağı geliştirilir. Cilt temasının ilave faydaları arasında, uzun süre uyku ve uyanıklık dönemleri, soğuk stresin azalması, kilo alımının iyileşmesi, beyin gelişiminin iyileşmesi, ağlamanın azalması ve hastaneden daha erken çıkmak sayılabilir.
Bebek Masajı: Dokunma, çocuğunuzun gelişiminin önemli bir parçasıdır ve bağlanma sürecini desteklemeye yardımcı olur. Bebek masajının, doğum sonrası depresyonu olan annelerde semptom şiddetini azalttığı gözlenmiştir.
Gülümseme: Bebeğiniz büyük olasılıkla refleks gülümsemesini kaybedecek ve size 6 ila 12 haftalık bir süre içerisinde ilk gerçek gülümsemesini verecektir. Araştırmalar, bir anne bebeğini gülümsediğini gördüğünde beyninin ödülle ilişkili olduğu alanların aydınlandığını bulmuştur.
Bebeğinizi yüzünüzden yaklaşık 8-12 cm uzakta tutun (böylece sizi görebilirler) ve onlara geniş bir gülümseme verin. Bu gülümsemeyi pekiştirmek için mutlu bir tonda onlara sıcak bir "merhaba" sunun.
Şarkı Söylemek: Tempoya, anahtara, sesinizin güzelliğine bağlı olmaksızın bebeğinize şarkı söylemek pek çok avantaja sahiptir. Çocuğunuzun şarkıyla etkileşim kurması, onlara bir kitap okumak veya oyuncaklarla oynayarak onların dikkatini çekmeniz kadar etkilidir. Söylediğiniz şarkıyı dinlemeleri, kaydedilmiş bir şarkıyı dinlemelerinden kat be kat daha iyidir.
Bebeğinize şarkı söylemek, onlara dikkatini çekerek ihtiyaç duydukları duyu uyarılmalarını sağlamakla kalmaz aynı zamanda sizi ebeveyn olarak güçlendirerek depresyonla ilgili olumsuz düşüncelerden kurtulmanızı sağlar.
KENDİNİZE İYİ BAKIN
Kendinize iyi bakmak doğum sonrası depresyonun hafifletilmesi veya önlenmesinin en iyi yollarından biridir. Basit yaşam tarzı seçimleri sağlığınızı ve ruh halinizi geliştirebilir ve kendinizi daha iyi hissetmenize yardımcı olur.
Omega 3: Somon gibi yağlı balıklarda bulunan omega 3 bakımından zengin yiyeceklerin tüketilmesi doğum sonrası depresyon riskini azaltabilir. Hatta doğum sonrası depresyon için potansiyel bir alternatif tedavi olabilir.
Şekerleme: "Bebeğin uyurken uyu" ifadesi, yeni ebeveynlere tavsiyelerde bulunanlar tarafından genellikle kullanılan bir deyimdir. Bu deyim ebeveynlerin genellikle kulak asmadığı türden bir deyimdir. Sonuçta yeni doğan bir bebekle uğraşırken, hemen herhangi bir anda uyumak oldukça zordur.
Doğum sonrası depresyon ile yaşayan kadınlar genellikle uykusuzluktan şikayet ederler. Dahası, uyku kaliteleri ne kadar düşükse depresyon da o kadar şiddetlidir.
Siz uyurken bebeğinize bakabilecek aile veya arkadaşlarınız varsa, yardımlarını mutlaka listeye eklemeyi unutmayın.
Günışığına Çıkın: Güneş ışığına ve temiz havaya maruz kalmanız modunuzu önemli ölçüde artıracaktır. Her gün en az 10-15 dakika boyunca dışarı çıkmayı hedefleyin.
Kendinizi Şımartın: Annelik görevinize biraz mola vererek kendinizi şımartmak için küçük adımlar atın. Favori şovunuzu takip edin, köpük banyosu yapın ya da yatıştırıcı kokulu mumlar yakın.
YAVAŞÇA RUTİNLİ EGZERSİZLER DENEYİN
Çalışmalar, fiziksel aktivitenin doğum sonrası depresyonla mücadelede yardımcı olabileceğini göstermiştir. Doğum sonrası depresyon döneminde egzersiz yapmak, depresyon semptomlarını hafifletmenin yanı sıra daha iyi bir psikolojik refaha ulaşmak için verimli bir yoldur.
Egzersiz, abdominal kasları güçlendirmeye yardımcı olur, stresi azaltır, daha iyi uyku sağlar ve enerjinizi artırır.
Sağlıklı vajinal bir doğum yaptıysanız doğumdan birkaç gün sonra hafif tempoda egzersizlere başlayabilirsiniz. Komplikasyonlarınız veya sezaryen doğumlarınız varsa, ne zaman egzersiz yapmaya başlayabileceğiniz konusunda doktorunuza danışın.
Yürüme iyi bir başlangıçtır. Ayrıca yürürken bebeğinizi yanınızda taşıma imkanınız da vardır. Günde yaklaşık 20-30 dakika aktif olmayı hedefleyin. 10 dakika boyunca bile egzersiz yapmanız vücudunuza faydalı olur.
Bir spor salonuna gitmek ilginizi çekmiyorsa eğer o zaman evinizdeki konfor ve mahremiyet içerisinde yapabileceğiniz birkaç fitness DVD'si ve çevrimiçi fitness programını deneyebilirsiniz.
BİR DESTEK AĞI OLUŞTURUN
Ülkemizde hala anneanne-babaanne desteği imkanlarının mevcut olması bebeğin sorumluluğunu büyüklerle ya da eşle paylaşma olasılıklarımızı çoğaltıyor. Bu desteği en azından kritik dönemlerde sağlamak çok önemli olabilir.
İnsanlar sosyal varlıklar olup başkalarıyla etkileşim halindedir. Olumlu sosyal etkileşimlere ve duygusal desteğe sahip olmak, stresin azalmasına yardımcı olup, yaşamın zorluklarıyla başa çıkmada koruyucu bir faktör olabilir.
Yeni anneler bazen kendilerini yalnız hissetmektedirler ve bu da onları bunaltabilir. Araştırmalar, yalnızlığın sancılı izolasyon duygularına yol açtığını, insanları başkalarından kopardığını ve aidiyet duygusunu gölgelediğini göstermiştir.
Yalnızlık, yüksek tansiyon, uyku sorunları, azalmış bağışıklık ve kalp hastalığı risk faktörleri ile de bağlantılıdır.
Başkalarından sosyal ve duygusal destek almak, benlik saygısını ve bağımsızlık duygusunu artırarak, sorunlarla kendi başınıza daha iyi başa çıkmanızı sağlayabilir.
Bazı insanlar komşuları, iş arkadaşları veya ebeveynlik grupları veya anne ve baba sınıflarında tanıştıkları bir kaç kişiyle aralarında güven ve dostluk ilişkileri kurabiliyorlar.
Annelikte benzer bir geçiş yaşayan diğer kadınları arayın. Başkalarının aynı hisleri, endişeleri ve güvensizlikleri paylaştıklarını duymak sizi rahatlatabilir.
ÖNCELİKLİ TEDAVİ YÖNTEMİ PSİKOTERAPİ
Kendi kendinize yardım etmeyi denediniz, yaşam tarzı değişikliği yaptınız veya destek aldığınız halde de iyileşme yaşamadıysanız, mutlaka bir klinik psikoloğa ya da psikiyatra müracaat edin. Tercih edilecek öncelikli tedavi yönteminin psikoterapi olduğunu hatırlayın ve mecbur kalmadıkça ve doktorunuz şart görmedikçe, öncelikle psikoterapiyi tercih edin.
Depresyonunuz şiddetli veya diğer tedaviler belirtilerinizi iyileştirmediğinde antidepresanlar önerilebilir. Emzirme dönemindeyseniz eğer ilaçlarınızı reçete ederken doktorunuz bunu hesaba katacaktır.
Unutmayın, doğum sonrası görülen depresyonda kimsenin suçu yoktur. Bu tedavi gerektiren tıbbi bir durumdur.
Doğum sonrası depresyon, doğumdan hemen sonraki stresli dönemi daha da zorlaştırabilir. Depresyonunuzu yönetmekle ilgili ne kadar erken yardım alırsanız annelik zevkine o kadar çabuk varabilirsiniz.